Ở kinh đô thời xưa, các cuộc đánh phết do vua quan tổ chức thường có quy mô lớn, người xem đông không chỗ chen chân. 2 đội thi, mỗi đội có 12 đấu thủ cưỡi ngựa mang sắc phục riêng để dễ phân biệt. Theo lệnh của chỉ huy đồng thời là “trọng tài” sẽ ném quả phết ra giữa sân báo hiệu bắt đầu cuộc thi. 2 đội thúc ngựa lao vào cuộc đấu, dùng gậy lựa miếng hất quả phết vào cầu môn của đối phương.

Mỗi đội có một giá để cắm cờ khi thắng. Mỗi lần quả phết được hất vào cầu môn, trống chiêng nổi lên cùng với tiếng hò reo cổ vũ. Nếu quả phết thắng mà do chính nhà vua là đấu thủ thì trống đồng và quân nhạc nổi lên bài “đại hạ” tưng bừng... Quần thần và đấu thủ cả hai đội đều được ban thưởng rượu ngự, quan hộ giá còn tung tiền ban phát cho dân.

Đánh phết là trò vui thể hiện tinh thần thượng võ hào hùng của dân tộc mà bà Thiều Hoa - nữ tướng của Hai Bà Trưng đã tổ chức để rèn luyện sức dẻo dai cho quân sĩ.

Thời Lý - Trần, tại Thăng Long, nhà vua thường tổ chức cho các tướng trong triều thi đấu để dân trăm họ cùng vui chung. Các cuộc thi đấu phết đều thu hút đông đảo người xem, mọi người cùng hò reo khích lệ trong không khí ồn ào sôi động. Cũng bởi vậy câu nói truyền miệng dân gian “Vui ra phết”.

(Theo Tuổi Trẻ)