Hoa mai nở rực rỡ vào mùa xuân còn là biểu tượng của cái đẹp bừng nở, sự hưng vượng, sự khởi phát trong năm mới. Đối với người miền Nam, nếu hoa mai nở đúng vào đêm Giao Thừa hay sáng sớm ngày mùng 1 Tết thì điều này có nghĩa là sự may mắn, thịnh vượng và hạnh phúc sẽ đến với cả gia đình trong năm đó.

Chọn mua một cành mai về chưng trong 3 ngày Tết, người mua thường chú ý đến dáng của cây. Những gốc to, da sần sùi, mọc rong rêu, nhánh khẳng khiu và có những hình thể như chân quỳ, hạc bay, phụng hoàng… rất được yêu thích.

Ngoài ra, người mua mai còn chú trọng đến sự phân chia các nhánh trên một gốc mai: nhánh to, nhánh nhỏ, sự sắp xếp các nhánh. Những người chơi mai chuyên nghiệp còn phân biệt thêm nhiều yếu tố phụ khác nữa. Ví dụ như nhụy âm dương ý chỉ đạo nghĩa vợ chồng, cành tứ quý chỉ 4 mùa xuân, hạ, thu, đông giàu sang...

Vào dịp Tết, hoa mai cùng với bánh chưng, thịt mỡ, dưa hành là những thứ không thể thiếu trong các gia đình ở miền Nam. Hầu như nhà nào cũng có hoa mai. Có khi chỉ là một cành nhỏ bày lên bàn thờ tổ tiên hay cả chậu mai thật lớn đặt ở nơi trang trọng nhất trong nhà.

Ở miền quê, người ta thường trồng mai ở sân trước, đến Tết cắt vài cành đẹp nhất đem cắm vào lọ trên bàn thờ. Cây mai vàng khoe sắc giữa sân như sứ giả của mùa xuân, thông điệp của niềm vui, hạnh phúc đến cho mọi nhà nhân dịp năm mới.