Email       Bản in

Những giấc mơ và phát minh khoa học 10:46 | 09/06/2011

Trong khoa học, rất nhiều truyền kỳ về giấc mơ linh cảm có ý nghĩa phát hiện sáng tạo. Sau đây là những giấc mơ nổi tiếng trong thế kỷ 19 và 20.

Rất nhiều các nhà khoa học đã dựa vào giấc mơ để phát minh khoa học.

Giấc mơ về vòng benzen của nhà hóa học Kekulé

Benzen dùng làm dung môi và là nguyên liệu tổng hợp chất nổ được nhà khoa học người Anh Michael Faraday phát hiện từ năm 1825. Nhưng vài chục năm sau người ta vẫn chưa biết được kết cấu của nó.

Các nhà khoa học phát hiện phân tử benzen rất đối xứng nhưng lại không thể tưởng tượng nó gồm 6 nguyên tử carbon, hóa trị 4 và 6 nguyên tử hydro hóa trị 1 tổ hợp sắp xếp đối xứng với nhau như thế nào để hình thành phân tử benzen ổn định.

Một ngày mùa đông năm 1865, khi đã mệt mỏi bởi công việc nghiên cứu, Friedrich August Kekulé, nhà hóa học người Đức ngồi ngủ gật cạnh bếp lò. Trong giấc mơ, những nguyên tử, phân tử carbon và hydro nối nhau nhảy múa thành 1 dây xích. Ông đã nhìn thấy 1 con rắn, quay đầu, miệng ngậm cái đuôi và xoay tròn trước mặt.

Kekulé bừng tỉnh và hiểu rằng benzen là vật chất kết cấu dạng vòng. Đó chính là 1 vòng benzen hình 6 cạnh, ở mỗi đỉnh của hình lục lăng này đính 1 nguyên tử carbon và 1 nguyên tử hydro.

Giấc mơ về truyền dẫn hóa học xung động thần kinh của nhà sinh vật học Loewi

Đêm trước lễ Phục Sinh năm 1921, Otto Loewi, nhà sinh vật người Áo đang ngủ, tự nhiên bừng tỉnh. Ông với tay ra bàn lấy giấy bút và vội vàng ghi chép cái gì đó, rồi lại nằm xuống ngủ tiếp.

6h sáng hôm sau, khi tỉnh dậy, ông nhớ đêm qua mình đã viết cái gì đó rất quan trọng. Lấy tờ giấy trên bàn ra xem, nhưng chính ông cũng không rõ là mình đã viết hay vẽ gì.

Tuy nhiên, đến 3h sáng hôm sau, khi đang ngủ, ý tưởng tối hôm trước đã quay trở lại. Đó là phương pháp thực nghiệm có thể dùng để chứng minh 1 giả thuyết mà Loewi đưa ra trước đây 17 năm.

Loewi bật dậy khỏi giường, chạy đến phòng thí nghiệm, mổ 2 con ếch, lấy ra 2 quả tim, đem ngâm vào nước muối sinh lý. Trong đó, 1 quả tim còn giữ lại dây thần kinh số 10 (dây thần kinh nhớ mang máng), quả thứ 2 không có dây thần kinh số 10.

Ông đã dùng điện cực kích thích dây thần kinh số 10 của quả tim thứ nhất khiến quả tim đập chầm chậm. Sau đó mấy phút, đem dung dịch ngâm quả tim thứ nhất này đổ chuyển vào dụng cụ chứa quả tim thứ 2.

Kết quả, sau ít phút, quả tim thứ 2 cũng bắt đầu đập phập phồng. Thực nghiệm này đã chứng minh, thần kinh không trực tiếp tác động đến cơ mà thông qua việc phóng thích ra 1 số chất hóa học.

Dây thần kinh số 10 của quả tim thứ nhất khi bị dòng điện kích thích đã sản sinh ra một chất, chúng hòa tan trong nước muối và tác động lên quả tim thứ 2. Lý luận về sự truyền dẫn xung động thần kinh đã được phát hiện. Đó là khởi đầu cho một lĩnh vực nghiên cứu hoàn toàn mới. Nhờ phát hiện này, Loewi nhận được giải thưởng Nobel về sinh lý y học năm 1936.

Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học của Mendeleev

Một giấc mơ quan trọng đã xảy ra vào 1 đêm năm 1869, liên quan đến luật tuần hoàn các nguyên tố. Lúc đó, người ta mới phát hiện được 63 nguyên tố hóa học nhưng chưa rõ chúng sắp xếp như thế nào.

Các nhà khoa học cho rằng, các nguyên tố hóa học phải được sắp xếp thứ tự theo 1 quy luật nào đó. Giáo sư hóa học người Nga Dimitri Ivanovich Mendeleev đã nghiên cứu về vấn đề này.

Một lần, Mendeleev nhìn thấy 1 trang bảng biểu gồm nhiều ô, đồng thời lại thấy các nguyên tố hóa học đã lũ lượt theo nhau rơi vào từng ô thích hợp.

Khi bừng tỉnh, ông vội ghi lại ý tưởng thiết lập bảng sắp xếp nguyên tố này. Tính chất của các nguyên tố cũng tăng theo sự tăng dần của số thứ tự nguyên tử trong các ô và xuất hiện biến hóa có quy luật. Trong bảng mà Mendeleev thiết lập, với những nguyên tố chưa biết, ông để lại ô trống và rất nhanh sau đó đã có những nguyên tố mới tìm ra được điền bổ sung vào các ô trống này.

Dự đoán của ông về tính chất của các nguyên tố sắp xếp thứ tự theo quy luật trong bảng khiến người ta phải kinh ngạc. Đó chính là bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Mendeleev.

Nguyên lý may công nghiệp của Elias Howe

Trước khi xuất hiện công nghiệp hóa trong sản xuất may mặc, con người đều có ý niệm về kim khâu là lỗ xỏ chỉ may nằm ở đầu “tù”, đối diện với đầu nhọn của kim. Sau khi cả chiếc kim đã xuyên qua vải thì chỉ may mới xuyên qua. Đây chính là kiểu may thủ công bằng tay.

Nhưng máy may công nghiệp lại cần chỉ may phải xuyên qua vải trước. Các nhà khoa học lúc đó đã phát minh ra phương pháp kim 2 đầu và nhiều kim, nhưng hiệu quả rất thấp. Từ những năm 1840, Elias Howe, nhà kỹ thuật may người Mỹ, đã tốn nhiều công sức nghiên cứu về vấn đề này.

Một lần, ông mơ thấy 1 nhóm người man rợ chém đầu ông và cho vào nồi để nấu ăn. Ông liều mạng bò ra khỏi nồi, nhưng lại bị họ dùng ngọn giáo dài dọa đâm chết. Lúc đó, ông nhìn thấy trên đầu nhọn của ngọn giáo có đục 1 lỗ hổng.

Chính giấc mơ này đã khiến Elias Howe quyết định từ bỏ nguyên lý may thủ công. Thiết kế 1 loại kim cong, mà lỗ kim để luồn chỉ may được khoan ở đầu nhọn, phối hợp với con suốt chỉ, tạo nên đường may máy.

Năm 1845, máy may đầu tiên của Elias ra đời, năng suất may cao hơn nhiều so với công nhân thành thạo.

(Theo Vietbao)